Η γλωσσική εξέλιξη του παιδιού
Η κατάκτηση του γλωσσικού επιπέδου επικοινωνίας από το παιδί είναι στενά συνδεδεμένο με την όλη ανάπτυξη και εξέλιξή του. Καθοριστικός παράγοντας της γλωσσικής του συμπεριφοράς είναι το οικογενειακό περιβάλλον μέσα στο οποίο ζει. Η φωνή αρχίζει να αναπτύσσεται με τις πρώτες κραυγές του νεογέννητου που θέτουν σε λειτουργία τις φωνητικές χορδές του. Είναι το πρώτο θετικό σημάδι ότι η φωνή αρχίζει να αναπτύσσεται. Οι κραυγές του αισθήματος της ευχαρίστησης, της πείνας και του πονόκοιλου το φέρνουν σε διαπροσωπική επαφή με τη μητέρα του. Η ανταπόκρισή της στο κάλεσμα του βρέφους, το τρυφερό της χάδι και ο απαλός ήχος της φωνής της είναι ο πρώτος κώδικας επικοινωνίας τους. Έχει την ικανότητα να κατανοεί πριν ακόμη αποκτήσει την ικανότητα της ομιλίας.
Στη βρεφική ηλικία αρέσκεται να αγγίζει με τη γλώσσα όλα τα σημεία του στόματός του (απτική επαφή) και να παράγει πλαταγιασμούς. Δοκιμάζει με τη γλώσσα του φθόγγους και ήχους και επαναλαμβάνει ότι ακούει π.χ. μα, μαμ κ.ο.κ. Με την ενίσχυση και ενδυνάμωση αυτής της λεκτικής συμπεριφοράς οδηγείται στο σχηματισμό συλλαβών και απλών λέξεων.
Η φοίτηση του παιδιού στο νηπιαγωγείο και το σχολείο πλουτίζει το λεξιλόγιό του, βελτιώνει τη γραμματική και την ορθή σύνταξη της προφορικής και γραπτής ομιλίας.
Η σχέση παιδαγωγού-παιδιού και ειδικότερα, όταν παρουσιάζονται διαταραχές στην ομιλία, απαιτεί τη διαμόρφωση κλίματος αμοιβαίας εμπιστοσύνης, κατανόησης και ειλικρίνειας. Τότε μόνο το παιδί εκφράζεται ελεύθερα χωρίς φόβο και αναστολές για τυχόν λάθη του στον προφορικό και γραπτό λόγο. Οι συχνές παρεμβάσεις και παρατηρήσεις του παιδαγωγού λειτουργούν αρνητικά. Αν οι διαταραχές του λόγου επιμένουν, το παιδί συνεργάζεται με θεραπευτή λόγου.
Τα στάδια της γλωσσικής ανάπτυξης του παιδιού προσχολικής ηλικίας
Κελεπερτζή Αρ. Ειρήνη
Αναπτυξιακές Δραστηριότητες για μικρά και μεγάλα παιδιά
Χίος, 2009