
Η γλωσσική ανάπτυξη του παιδιού προσχολικής ηλικίας
Η γλώσσα είναι πλέον το απαραίτητο μέσο με το οποίο ο άνθρωπος επικοινωνεί και γνωρίζει το περιβάλλον του.
Μέσα από την επικοινωνία ο άνθρωπος μπορεί να μεταδώσει σκέψεις, συναισθήματα και πληροφορίες. Μπορεί ακόμα να μοιραστεί γνώσεις και εμπειρίες.
Τα στάδια της γλωσσικής ανάπτυξης του παιδιού προσχολικής ηλικίας
• Άναρθρες κραυγές, Γέννηση – 3 μηνών
Το παιδί κλαίει, γελά και παράγει διάφορους ανάμικτους ήχους (κυρίως φωνήεντα). Η κυριότερη φωνητική παραγωγή του βρέφους στην περίοδο αυτή είναι το κλάμα. Μ’ αυτό εκφράζεται και επικοινωνεί με το περιβάλλον του.
• Ψελλίσματα, 3 – 6 μηνών
Tο παιδί φλυαρεί και χρησιμοποιεί διαφορετικό κλάμα για να εκφράσει τις διαφορετικές του ανάγκες. Με τους φθόγγους που παράγει το παιδί γίνεται η φυσική άσκηση των φωνητικών του οργάνων.
• Ιδιόρρυθμες λέξεις, 6 – 9 μηνών
Το παιδί αρχίζει να μιμείται την ομιλία και τους ήχους των ενηλίκων από το περιβάλλον του. Η γλωσσική αυτή παραγωγή λέγεται ηχολαλία. Το παιδί χρησιμοποιεί πολλούς και διαφορετικούς ήχους σε συλλαβές.
• Μεμονωμένες λέξεις, 9 -12 μηνών
Εμφανίζονται οι πρώτες λέξεις. Είναι κοινές για όλες τις γλώσσες π.χ. μάμα, μπαμπά … Χρησιμοποιεί νοήματα για να εκφραστεί όπως ‘ναι’, ‘όχι’, ‘γεια’.
• Περίοδος των ερωτήσεων και της κατανόησης, 13 – 18 μηνών
Το παιδί προφέρει ορισμένες λέξεις – παραλείπει μερικά αρχικά σύμφωνα και σχεδόν όλα τα τελικά σύμφωνα. Σημειώνει πρόοδο στην κατανόηση της ομιλίας των άλλων.
• Εμπλουτισμός του λεξιλογίου, 19 μηνών – 24 μηνών
Το παιδί προφέρει το όνομα του. Χρησιμοποιεί στην έκφραση του 20 – 50 λέξεις (19 μηνών) και 100 – 200 λέξεις (24 μηνών). Αρχίζει να χρησιμοποιεί προσωπικές αντωνυμίες (εγώ, εσύ). Κάνει ερωτήσεις βάζοντας δύο λέξεις μαζί. Απαντά στην ερώτηση τι είναι αυτό και κατονομάζει μερικά οικεία αντικείμενα.
• Ο σχηματισμός των προτάσεων, 2 – 3 ετών
Σχηματίζει φράσεις ή/και προτάσεις που αποτελούνται μέχρι τρεις λέξεις. Εκφράζει την ανάγκη να πάει στην τουαλέτα. Ζητά τα αντικείμενα με το όνομα τους και κατονομάζει καθημερινά αντικείμενα. Κουβεντιάζει μόνο του ή με τα παιχνίδια του. Παράγει διαφόρων μορφών ερωτήσεις: ‘Τι;’ , ‘Που;’, ‘Γιατί;’.
• Προνηπιακή ηλικία, 3 – 4 χρονών
Το παιδί σχηματίζει πιο ολοκληρωμένες προτάσεις χρησιμοποιώντας 4 -5 λέξεις. Έχει λεξιλόγιο έκφρασης 500 – 600 λέξεις. Ακούει με προσοχή μία ιστορία – απαντά σε απλές ερωτήσεις για την ιστορία και διηγείται μέρος της. Διηγείται γεγονότα που επαναλαμβάνονται καθημερινά στο σχολείο (π.χ. προσευχή, πρόγευμα, φρούτο …).
• Νηπιακή ηλικία, 4 – 6 ετών
Κατά την περίοδο αυτή η γλωσσική εξέλιξη του παιδιού είναι ραγδαία. Επικοινωνεί εύκολα με τους ενηλίκους και τα άλλα παιδιά. Ανταλλάσσει πληροφορίες και υποβάλλει ερωτήσεις.
Κωνσταντίνα Κουππή
Λογοθεραπεύτρια